Blogs

Ik moest 38 worden om mijn kinderlijke geloof in goed en kwaad kwijt te raken. Het kinderlijke geloof dat het goede én het kwade romantiseert. Het lieve in het ene en de macht in het andere.

Om een wereldbeeld overeind te houden waarin helder is wat waarbij hoort, moest het goede lief en liefdevol, waarde(n)vol, zijn en het kwade tiranniek en machtig; want waarom zou het kwaad bestaan als het geen macht heeft? En hoe mooi is het als er een macht is die nog groter is; de liefde die alles overwint.

Het is gemakkelijk na te voelen dat dit wereldbeeld een bron van strijd is.

‘Ik heb altijd de waarheid nagestreefd in het kinderlijke geloof dat die bestond en ondeelbaar was. Toen de waarheid in honderden verschillende waarheden uiteenviel werd het voor mij steeds moeilijker om te denken.’

(uit: ‘Anna, Hanna en Johanna’ , Marianne Frederiksson)

Het verhaal van de held is eenzijdig (het verhaal van de anti-held ook). De draak is even lieflijk als de prinses en op sommige dagen is de prinses een heks die hoog van de toren blaast. Destructie en creatie zijn dienaren. Ze dienen het leven, de voortdurende stroom die niet onderbroken wenst te worden. Die wegen vindt, ook waar de mens blokkeert.

Begin vorig jaar stond ik in een paardenbak en sprak, op verzoek, de woorden uit die me aangereikt werden: ‘Als ik mijn kracht laat zien, verlies ik de liefde.’ Als bij wijze van illustratie draaide het paard, dat op enige afstand van me had gestaan, plotseling zijn achterhand erin. Ik zette snel en geschrokken twee passen opzij, hij landde met zijn hoeven net niet op mijn tenen. Ik stapte de bak uit, de pion die voor mijn kracht stond achterlatend, en kwam weer tot mezelf. Maar het zat me niet lekker. ‘Het bevalt me niets dat mijn kracht daar nog staat’, zei ik gebarend naar de pion in de bak.

Niet veel later stond ik weer op dezelfde plek, de pion in mijn handen, en sprak een andere zin uit: ‘Dit is mijn kracht en ik ben volledig bereid elke prijs te betalen die er nu bij hoort.’ Weer een reactie van het paard: van achterin de bak draaide hij zich om, liep naar me toe en koos positie recht achter me. Zijn neus ter hoogte van mijn heupen, zijn hele houding op rust. Aangesloten.

We betalen altijd een prijs. Voor wat we doen en ook voor wat we laten. Als je stopt met denken, vind je wel degelijk waarheid. Waarheid die vrijmaakt. Maar de prijs is dat je wereldbeeld, je kinderlijke geloof, hoe dat er voor jou ook uitziet, niet langer vol te houden is. Betaal die prijs. Je zult vrij zijn in gebondenheid en weten wat je te doen staat.

Vandaag was er een gedachte: ‘De naïviteit is eraf.’ Het is de gedachte waar deze blog mee begon. Eindelijk, dacht ik er nog achteraan. Prijs betaald. Soms duurt het even voor zinnen landen.

Stel je een mens voor met in zijn hand een muntje. Iemand zou het moeten tekenen: een groot mens met een klein muntje. De mens draait het muntje om en om tussen zijn vingers. Bij elke slag van het muntje zegt hij: ja maar, ook dit, ja maar, ook dat, ja maar, ook dit, ja maar… Of, als het een wijs mens is, zegt hij: ja, en dit ook. Ja, en dit ook. Ja, en…

Twee kanten van dezelfde medaille, dat is wat de mens ziet. Dood en leven, goed en fout, zwart en wit. Tegengestelden. Of misschien naast-gestelden. Het maakt voor het beeld weinig uit; het beeld van de grote mens met een klein muntje. Van buitenaf bezien. Bestuderend, onderzoekend, beoordelend.

Het is pas op het moment dat de mens zich realiseert dat hij op geen enkele wijze groter is dan dat muntje, dat hij de werkelijkheid kan herkennen. De stap daar naartoe is er één van grote opschudding, een slinger. Zet het muntje met de rand op de tafel en geef het een twist met je vingers. Het muntje tolt en tolt en tolt. Wie weet nog wat wit is en wat zwart? Welke kant leven en welke dood? Soms is er meer leven te vinden in de dood dan in het leven zelf, soms vind je de dood in het leven.

Nu moet de mens nog klein worden, zo klein als Alice in Wonderland. Zo klein dat hij ziet, dat hij met gemak ín dat draaiende muntje past. En dat daarbinnen alles kleurloos is. Dat de beweging niet vast te pakken is, niet te definiëren. Af en toe zijn er flitsen van kleuren; zonnig geel, helderblauw, frisgroen, scharlakenrood. Ze verhouden zich niet tot elkaar en ook niet tot hem. Ze zijn er gewoon, even. Net als hij.

In dat tollende muntje weet de mens dat alles gebeurt tussen de dingen, de dingen die er even zijn. Daar ontdekt de mens zijn eigen kleur maar ook zijn kleurloosheid. Daar ontdekt de mens de illusie van de tijd, van ruimte als begrensde eenheid en de tijdelijkheid der dingen.

Daarbinnen weet de mens dat wat hij doet áltijd van belang is. Dat elke handeling op enig moment een verschil kan maken. Dat dingen elkaar raken, en dat wrijving glans geeft. Maar dat de werkelijkheid nooit maar dan ook nooit van kleur verandert. En dat het idee dat dat wel zou moeten arrogant is. Een arrogante gedachte van de grote mens over het kleine muntje.

Vorige week ontving ik van een collega een sessie in de wei over (mijn) leidende principes. Leidende principes doen wat ze zeggen: ze leiden je. Ze hebben jou meer dan dat jij hen hebt. Je wordt door ze bewogen en ze werken ook als jij je er niet van bewust bent (al kunnen ze een krachtig kompas zijn als je ze kent).

Het eerste leidende principe van WijsGoed is:

In essentie verschillen wij niet.

Doorgaan met lezen “Over groei en bloei”

Er is een bepaalde vanzelfsprekendheid in de manier waarop paarden met je omgaan. Het is niet lijdzaam, niet bijzonder geïnteresseerd en ook niet ongeïnteresseerd. Ze reageren op je zoals ze op alles reageren wat zich aan hen voordoet: scannend, aftastend, beoordelend op potentieel gevaar. Wat ze registreren krijgt reactie: fysiek. Een oor dat beweegt, een neusvleugel die trilt, een hoofd dat opricht, een toenadering of juist niet. Ze lopen je voorbij of door je heen of komen juist heel dichtbij. Een intiem contact dat er kan zijn als je samenvalt met de werkelijkheid, net als zij.

Doorgaan met lezen “Leven als een paard”

Een maand geleden stond ik langs de rand van een paardenbak. De paarden stonden roerloos naast elkaar. Om mij heen mijn teamgenoten geknield op de grond. Zowel paarden als mensen bogen hun hoofd. En ik stond rechtop naast de paarden. Inwendig steigerend. Deels koppig als een kind, deels omdat ik het echt niet voor elkaar kreeg.

“Waar blijf je bij weg?”

Ik keek de opleider aan, vertwijfeld: “Ik weet het echt niet.”

Doorgaan met lezen “Op de grens tussen nu en morgen, leven wij”

Stuiterende kinderen: mama, mama, mama, mag ik….?

Werkgever: we verwachten dat je zoveel mogelijk je werk blijft doen

School: we verwachten dat u de kinderen tijd en ondersteuning biedt bij hun schoolwerk voor tenminste 2,5 uur per dag, zodat ze zo min mogelijk achterstand oplopen

Longartsen: mensen onderschatten massaal het risico

Regering: blijf binnen

Maatschappij: kijk om naar de zwakkeren

Media: aantal besmettingen stijgt, dodental nu op…

Social media: asociaal die lege schappen… corona is ook een kans, die moeten we pakken….laten we allemaal [x, y, z] doen om te helpen…heb je deze grap al gezien…?

Stuiterende kinderen: nee, ik kom niet aan tafel!

Doorgaan met lezen “Stilte in tijden van corona”

Of je nu paardencoach bent of niet, de volledig herziene editie van het boek ‘Coachen met paarden – de wijsheid van de kudde’ van Ruud Knaapen, is geen gemakkelijk boek. Maar de mate waarin je in staat bent de inhoud te ‘begrijpen’, heeft meer te maken met de mate waarin je bereid en in staat bent je te laten veranderen dan met je kennisniveau.

Een boek dat de wijsheid van paarden samenvat in de zin ‘kijk niet naar mij, kijk naar waar ik naar wijs’, laat zich niet begrijpen door te kijken naar de woorden, naar wat er precies geschreven staat en hoe dat zich verhoudt tot andere woorden en theorieën. Het boek zegt in alles: ‘kijk niet naar mij, kijk naar waar ik naar wijs’.

Doorgaan met lezen ““Voor de woorden is alles al gebeurd””

Vorige week was ik aan het eind van een werkdag onderweg naar de trein. Het regende. Ik dook diep in mijn jas, het was echt guur. Met onzichtbare oogkleppen op wilde ik vooral graag zo snel mogelijk het stationsgebouw bereiken. Toen hoorde ik iemand met stemverheffing praten. Ik keek op en zag iets verderop een meisje van een jaar of 9 met haar moeder onder een paraplu staan. De moeder was boos. Ze praatte luid in haar telefoon en maakte handgebaren, kon bijna niet stilstaan leek het wel.

Doorgaan met lezen “Holding space als een kind”

Vanmorgen zat ik op de bank en keek naar mijn jongste zoon, terwijl hij stond te dansen in de woonkamer. Keer op keer hetzelfde nummer. ´Hij is van mij.´ Repeat, repeat, repeat. Ik keek naar hem en betrapte me op de gedachte: alle laagjes zijn er weer af. Alle laagjes die er in een schoolweek overheen gaan, onder invloed van ritme, programma en verwachtingen, van andere kinderen en volwassenen. Dansen is wat hij doet als alle laagjes er af zijn.

Ik dacht aan die keer vorig jaar dat hij me in alle ernst vroeg: “Waarom besta ik, mama? Waarom ben ik gemaakt? Dat wil ik heel graag weten.” En ik realiseerde me ineens dat ik misschien wel naar het antwoord keek.

Doorgaan met lezen “Als alle laagjes eraf zijn…”

Ze is tegen de 70. Ik ontmoette haar voor het eerst toen ik een lezing gaf in de bibliotheek in Zwolle. Ze had toevallig een bordje met een aankondiging zien staan en kwam vragen of ze nog aan kon schuiven. De lezing was volgeboekt, maar er bleken wat meer stoelen in de zaal te passen dan gedacht, dus het kon.

Ze zat er die avond als eerste, vooraan, en vertrok als laatste. De volgende dag kreeg ik een mail van haar. ‘Na de lezing zat ik heel stil op mijn stoel. Je had me alles uitgelegd over vertrouwen en dat dat in je eigen lichaam woont.’ En of ik de paarden wilde bedanken.

Doorgaan met lezen “Over blijven”